Instytut Moralnej Poprawy Dzieci w Mokotowskim Domu Kultury, ul. Puławska 97

Na zapleczu ulicy Puławskiej, niedaleko parafii św. Michała Archanioła, jest Instytut Moralnej Poprawy Dzieci, dziś zwany Młodzieżowym Domem Kultury. To trochę żart, oczywiście, ale właśnie w budynku dzisiejszego MDK taki instytut się mieścił. Choć trzeba przyznać, że swoją działalnością ów dzisiejszy przybytek kultury służy również po trosze temu zbożnemu celowi.

Pałac Ksawerego Pusłowskiego, bo o nim mowa, został wzniesiony w 1862 r. według projektu zasłużonego dla Warszawy Henryka Marconiego. Znalazł w nim miejsce – po latach perypetii (instytut powstał w 1830 r.) związanych z Powstaniem Listopadowym – dawny Instytut Moralnie Zaniedbanych Dzieci, który tutaj przybrał trochę zmienioną nazwę. Przeznaczony był dla chłopców w wieku 6-14 lat (później 8-15), mających konflikt z ówczesnym prawem. Byli to przede wszystkim zatrzymani przez policję mali włóczęgowie, złodzieje i żebracy. Ale także – już za czasów Pusłowskiego – także „dzieci nie występne, ile ubogie”. Taki niby nasz dzisiejszy poprawczak, ale z renomą, która przetrwała przez wieki, bo wielu wcześniejszych chłopców występnych weszło na moralną drogę, w czasie niemieckiej okupacji pomagając ówczesnemu dyrektorowi Władysławowi Sali w przemycaniu na aryjską stronę dzieciaków z getta. Historycy mówią o ponad pięciuset uratowanych młodych Żydach.

W czasie Powstania Warszawskiego dom przestał istnieć i już nigdy nie był reaktywowany. Dość poważnie zniszczony, został odbudowany w 1959 r. A w 9 lat później znalazł w nim miejsce Mokotowski Dom Kultury, placówka, która nie zajmuje się wprawdzie wprost chłopcami moralnie upadłymi, ale jest wielce zasłużona również dla kulturalnego rozwoju młodzieży mokotowskiej, i nie tylko, co jakiś swój moralny wydźwięk ma… (sl)

Fot. Polska Niezwykła