Mordor, czyli wieś szlachecka Służewiec - na prawie chełmińskim z nadania księcia Janusza

Od wielu dni jest u nas na portalu pod różnymi postaciami: Mordor. Służewiec. Wieś? Kiedyś - tak! Założona została w roku 1414, kiedy to książę Janusz tę właśnie wieś - Służewiec oficjalnie proklamował na prawie chełmińskim i nie mógł przypuszczać, że otrzyma przezwisko z innego świata.

Mordor istnieje bowiem praktycznie na terenie owej wioski, która w 1580 r. znalazła się w granicach powiatu warszawskiego i ku świeżej polskiej stolicy ciążyła, by wreszcie – po 524 latach od swego początku – zostać do niej włączoną. A w rok później (1939) został tu przeniesiony z Pola Mokotowskiego Tor Wyścigów Konnych, który od tej pory zrósł się w mentalności warszawiaków ze Służewcem właśnie. Mieszkańcy Mokotowa też myślą o tym torze, jak o swoim, a przecież formalnie jest on w granicach Ursynowa.

W latach 50. Służewiec staje się zagłębiem przemysłowym na powierzchni ok. 260 ha, na południe i południowy zachód od ulicy Woronicza. Zaplanowano tu 60 zakładów i fabryk oraz osiedle dla 26 tys. mieszkańców. Ich budowę pod nazwą Południowej Dzielnicy Przemysłowo-Składowej, prawdziwy Mordor tamtej epoki, rozpoczęto 1 września 1952 r.

W 4 lata później na Służewcu jest już 30 zakładów pracy, zatrudniających ponad 11 tys. osób. Najbardziej znane fabryki to Unitra Unima, Tewa, ZREMB. Nastepne miały powstać w kolejnych latach i dać pracę 26 tys. ludzi.

Warto też pamiętać, żeby nie mylić Służewca ze Służewem. To jednak trochę odrębne byty. Ten pierwszy wyznaczają ulice Woronicza, Wołoska, Obrzeżna, Bokserska i linia kolejowa do Radomia. W tych granicach zawiera się Służewiec Przemysłowy (Mordor) z fragmentem części mieszkalnej Służewca. Reszta osiedla, pod nazwami Służewiec Południowy i Służewiec Fort, zawiera się już w granicach Służewa. A ten wyznaczają Aleja Wilanowska, Obrzeżna oraz Dolina Służewiecka, Bokserska i Wyścigowa.

Wszystko to jest dość skomplikowane, również dlatego, że historyczny Służewiec nie znajduje się w swoich historycznych ramach, na dodatek ta dawna wieś znajduje się dziś w obrębie dwóch dzielnic – Mokotowa i Ursynowa. Przybywając jednak do Mordoru, warto pamiętać, że kiedyś szumiały tu łany zbóż, porykiwało bydełko, a wioska była zapleczem rolniczym stolicy, zaś dzisiejsza urzędnicza rzeczywistość – mimo komunikacyjnych kłopotów – jest zdecydowanie lepsza niż szary pył i smród socjalistycznego przemysłu. (pl)

Fot. Wikipedia, Polskie Kwiaty